Ροχαλητό

Το ροχαλητό οφείλεται στον κραδασμό των μαλακών μορίων του φάρυγγα και κυρίως της μαλθακής υπερώας των αμυγδαλών και της σταφυλής.

Η συχνότερη αιτία είναι παχυσαρκία, ειδικά αν συνοδεύεται από κοντό και φαρδύ λαιμό. Η ρετρογναθία (μικρή κάτω γνάθος σε οπίσθια θέση) συμβάλλει στην εμφάνιση της υπνοαπνοϊκής διαταραχής.

Άλλα ανατομικά εμπόδια στην ομαλή διέλευση του αέρα, εκτός από τη σταφυλή και τις αμυγδαλές, μπορούν να είναι:

• το στραβό ρινικό διάφραγμα,

• οι υπερτροφικές ρινικές κόγχες και οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις στα παιδιά (κοινώς κρεατάκια).

Η κακή λειτουργία της μύτης λόγω απόφραξης, ανεξαρτήτου αιτιολογίας, δυσκολεύει την αναπνοή αλλά δεν προκαλεί από μόνη της ροχαλητό ή υπνική άπνοια.

Ο κάθε ασθενής που πάσχει από ροχαλητό πρέπει να εξεταστεί από πνευμονολόγο με εμπειρία στις διαταραχές της αναπνοής στον ύπνο, ώστε να βρεθεί η καταλληλότερη και αποτελεσματικότερη θεραπεία, συντηρητική, χειρουργική ή συνδυασμός των δύο.

Τα παχύσαρκα άτομα με κοντό λαιμό, οι ηλικιωμένοι  άνδρες και οι καπνιστές έχουν την τάση να ροχαλίζουν εντονότερα.

Άλλοι παράγοντες που προδιαθέτουν την εμφάνιση ροχαλητού είναι επίσης:

• η κατανάλωση αλκοόλ,

• η λήψη βαριών γευμάτων πριν την κατάκλιση,

• η ύπτια θέση του σώματος στη διάρκεια του ύπνου,

• η χρήση ηρεμιστικών και υπνωτικών ουσιών προδιαθέτει.

Μπορεί ένα ροχαλητό να μην είναι τόσο αθώο αλλά να υποκρύπτει και κάποιο άλλο σοβαρότερο πρόβλημα.

Εάν το ροχαλητό συνοδεύεται από διαπιστωμένα επεισόδια άπνοιας, δηλαδή διακοπής της αναπνοής στη διάρκεια του ύπνου, τότε ενδέχεται να υπάρχει ένα γενικευμένο σύνδρομο που ονομάζεται σύνδρομο υπνικής άπνοιας.

Ευθύνη του πνευμονολόγου είναι να ενημερώσει τον πάσχοντα από ροχαλητό ότι η άπνοια που ενδεχομένως να εμφανίζει ενδέχεται να είναι αρκετά πιο σοβαρή από ένα απλό ροχαλητό και μπορεί να καταστεί επικίνδυνη ακόμα και για την ίδια του τη ζωή.

Το παθολογικό ροχαλητό που συνοδεύεται από άπνοια, έχει ορισμένα χαρακτηριστικά που το διακρίνουν από το αθώο ροχαλητό.

Έτσι λοιπόν, ένα επικίνδυνο ροχαλητό συνοδεύεται από:

• διαταραχές ύπνου ,

• πρωινή υπνηλία ,

• πονοκεφάλους ,

• κακοδιαθεσία,

• ευερεθιστότητα ,

• πτώση της αποδοτικότητας

Ο πνευμονολόγος πρέπει να επισημάνει από το ιστορικό του αρρώστου αυτά τα στοιχεία και να του συστήσει να διερευνήσει το ροχαλητό του με μια μελέτη ύπνου κατά τη διάρκεια της οποίας θα μελετηθούν και οι άπνοιες του πάσχοντος.

 Τα προληπτικά μέτρα που μπορεί να λαμβάνει ένας ασθενής για να αποφεύγει την εκδήλωση ροχαλητού είναι:

• η αποφυγή της ύπτιας θέσης στον ύπνο,

• των βαριών γευμάτων πριν την κατάκλιση,

• ο περιορισμός του αλκοόλ και του καπνίσματος,

• η σωματική άσκηση,

• η μείωση του σωματικού βάρους ,

• η αποφυγή χρήσης ηρεμιστικών και υπναγωγικών ουσιών κλπ

Η θεραπεία πρέπει να εξατομικεύεται ανά περίπτωση.

Συντηρητικά Μέτρα

• Απώλεια βάρους,
• Αποφυγή κατάκλισης με γεμάτο στομάχι,
• Αποφυγή κατάκλισης μετά από κατανάλωση αλκοόλ ή υπνωτικών χαπιών,
• Αποφυγή της ύπτιας θέσης κατά τον ύπνο με τη χρήση ειδικών εξαρτημάτων,
• Τοποθέτηση ειδικής σιλικονούχου οδοντοστοιχίας κατά τον ύπνο (σε συγκεκριμένες περιπτώσεις)

Σε σοβαρότερες μορφές, εφαρμόζονται συσκευές μη επεμβατικού μηχανικού αερισμού κατά τον ύπνο. Πρόκειται για ειδικές φορητές συσκευές μικρού μεγέθους που χορηγούν αέρα μέσω ρινικής, στοματικής, ή ρινοστοματικής μάσκας κατά την διάρκεια του ύπνου. Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη αναπνοή καθώς δημιουργείται ένα είδος “νάρθηκα” από αέρα που διατηρεί ανοιχτούς τους αεραγωγούς. Οι συσκευές αυτές ονομάζονται CPAP ή BIBAP.

Χειρουργική Θεραπεία

• Ενδείκνυται σε περιπτώσεις απόφραξης αεροφόρων οδών.